Kışın vazgeçilmezi olan salep içeceğine yeni tatlar eklenerek hazırlanan Şahi Topu Salep ve 1453 Salep, Panorama 1453 Tarih Müzesi’nde ziyaretçilerine eşlik ediyor.
Osmanlı Saray Mutfağı’nın baş tacı olan; kökeni 8. yüzyıla dayanan salep, özellikle kış aylarının vazgeçilmez içeceği olarak masalarımızda yerini alıyor. Yabani orkidelerden elde edilen ve şifa deposu olan bu şifa içeceği, artık yeni lezzetiyle Panorama 1453 Tarih Müzesi’nde ziyaretçilere sunuluyor.
Tarçının en yakıştığı lezzetlerden olan salebin tarihçesini sizler için derledik:
Orkideler binlerce yıldır güzelliği ve görkemi ile insanların dikkatini çekmiş, tarihten mitolojiye, tıptan ticarete kadar pek çok farklı alanda değerlendirilmişlerdir. Yabani orkidelerden kış aylarının lezzetli içeceği salebin elde edilmesi ise Türklere özgü olup, kökeni 8. yüzyıla kadar dayanmaktadır. İbn-i Sina El Kanun fi’t Tıp eserinde salepten bahsetmiş, Osmanlı Saray Mutfağı’nda kullanılan ana malzemelerden biri salep olmuştur.
Osmanlı İmparatorluğu döneminde padişahın kuvvet macununa bin bir baharatın yanında, bünyeye birçok faydası dokunan salep de katılırdı. Salep hazmı kolaylaştırıp mideyi rahatlatan, kış günlerinde vücudu ısıtan ve direnç veren oldukça şifalı bir içecektir. Aynı zamanda salep içeceğinin hammaddesi antik tıp kitaplarında da yer alır. İbn-i Sina tarafından tarif edilen “Filozoflar Macunu”nun içeriğinde salebin önemli bir yeri vardır.
Salep meşhur Maraş dondurmasının da önemli bir bileşenidir. Bu sebeptendir ki Kahramanmaraş’ın bu ünlü dondurması içinde “padişah macunu var!” diyerek satılırdı. Dondurmanın yapılışında keçi sütü, salep ve şeker kullanılırdı. Salep, Maraş dondurmasına o meşhur katılığını, esnekliğini ve lezzetini veren yegâne maddedir.
Antik Roma döneminde de bilinen ve tüketilen salep içeceği, Anadolu orkidesinin toprak altındaki yumrularından elde edilir. Bu yumrular temizlendikten sonra süt veya ayran içerisinde kaynatılarak enzimatik aktiviteleri durdurulur, daha sonra ise açık havada kurutulur. Kurumuş yumrular toz haline getirilince salep tozu elde edilmiş olur. Bu tozdan 1 kilogram elde edebilmek için ortalama 2600 orkideye ihtiyaç vardır.
