2024’te kültür sanatta ne vardı ne yoktu?
2024 yılında hafızalarımıza kazınan kültür sanat haberlerini sizler için derledik.
Türkiye’nin En Büyük Dijital Deneyim Müzesi İstanbul’da Açıldı
İBB Kültür AŞ Dijital Deneyim Müzesi, ziyarete açıldı. Yerli yaratıcılığın küresel bir deneyimle buluşma noktası olan müzede, 3 ve 4 boyutlu deneyim olanağı sağlayan tüm teknolojiler için gerekli yazılımlar Türk yazılımcılar tarafından geliştirildi. İBB Kültür AŞ Dijital Deneyim Müzesi’nde TUCE Investment iş birliği ile yaratıcı konsept içerik tasarımları Project İstanbul imzalı. Kapsayıcı deneyimi desteklemek üzere inşa edilen tüm bu teknolojiler, her yaştan ziyaretçinin müzeyi her ziyaretinde farklı ve eşsiz bir deneyim yaşaması için incelikle tasarlandı.
Yapay Zeka Yorumuyla Mevlânâ: Refik Anadol’un “Rumi Rüyaları” Sergisi Debrecen’de’ydi
2024 Türk-Macar Kültür Yılı vesilesiyle düzenlenen Refik Anadol’un “Rumi Rüyaları (Rumi Dreams)” adlı sergisi Macaristan’ın Debrecen şehrindeki MODEM Modern ve Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde sergilendi. “Rumi Rüyaları” sergisi Mevlana’nın renkli dünyasını yapay zeka tabanlı bir ışık ve hareket gösterisiyle yansıttı. İzleyiciye hareket, ışık, renk ve ses aracılığıyla ulaşan söz konusu dijital enstalasyon, Mevlana’nın “gönlümüzün kendi ışığını ortaya çıkarması” fikrini işledi. Geniş bir Mesnevi külliyatının ve tasavvuf müziği kayıtlarının günümüz bilgisayar teknolojileriyle yorumlanmasıyla oluşturulan dijital sergi 3 Ağustos’ta ziyaretçilere kapılarını açtı.
Kültür AŞ İlk Kez Fortune 500 Listesinde Yer Aldı
İBB Kültür AŞ, bu yıl Fortune 500 listesine girdi. Kültür sanat sektöründen Fortune 500 Listesi’ne girmeyi başaran tek şirket olan Kültür AŞ’nin Genel Müdürü Murat Abbas, Fortune dergisine verdiği röportajda şunları dile getirdi: “Yaratıcılığı merkeze alarak şehirdeki kültür-sanat yaşamına katkı sunarken İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Ekrem İmamoğlu’nun liderliğinde İstanbul’u ulusal ve uluslararası alanda tanıtmayı hedefliyoruz. Sanatçılara ve sanatseverlere imkânlar yaratmak ve kültür sanatın herkes tarafından erişilebilir olmasını sağlamak önceliğimizdir.”
Genç Keman Sanatçısı Bade Daştan, Curtis Institute of Music’i Birincilikle Kazandı
ÇEV Sanat’ın genç keman sanatçısı Bade Daştan, dünyanın en önemli müzik okullarından Amerika’daki Curtis Institute of Music’in, yüzlerce başvuru arasından yapılan elemeleri başarıyla geçen 3 sanatçı arasından birinci olarak okula tam burslu kabul edildi. Müzikal anlamda sanatsal üstün yetenek arayışı için sınav açan ve her yıl açtığı sınavda çeşitli enstrümanlardan toplam 10 öğrenciyi kabul eden Curtis Institute of Music, 2024 – 2025 eğitim yılında keman bölümü için açtığı ve sadece 3 kişinin kabul edildiği 3 aşamalı sınavda tüm jüriden tam not alan tek aday Bade Daştan, 1’inci seçilerek büyük başarı sağladı.
Tarihi Bulgur Palas, Restore Edilerek İstanbul’a Kazandırıldı
Şehrin yedinci tepesi olarak tanımlanan Kocamustafapaşa Tepesi’nde konumlu tarihi Bulgur Palas, İstanbulluların kullanımına açıldı. İBB Kültür Varlıkları Dairesi Başkanlığı’na bağlı İBB Miras ekipleri, tarihi yapıyı, KİPTAŞ koordinasyonunda titiz bir çalışmayla restore etti. Tarihi yapı; 135 kişilik kütüphanesi, sergi salonu, öğrenci kulüplerinin kullanımına tahsis edilen alanlar, restoran, çok amaçlı etkinlik alanları ve benzersiz İstanbul manzarasına sahip seyir terasıyla yeni nesil bir yaşam merkezi konseptiyle İstanbullularla buluştu. Böylece, Fatih Aksaray’da, şehrin yedinci tepesi olarak tanımlanan Kocamustafapaşa Tepesi’nde bulunan görkemli yapı, yeniden İstanbulluların oldu.
Andy Warhol’un Kayıp Tablosu 40 Yıl Sonra Bulundu
Pop- Art akımının kurucusu ressam Andy Warhol’un, ABD’li rock grubu Blondie’nin solisti Debbie Harry’i resmettiği kayıp tablo, Warhol’un imzalı bir diskte kayıtlı 10 dijital resim dosyası Amerika Birleşik Devletleri’nin Delaware eyaletinde bulundu. Warhol, bu eseri marka elçisi olarak görev yaptığı ve sonradan kapanan teknoloji şirketi Commodore için düzenlenen bir tanıtım etkinliği için eski bir Amiga 1000 model ev bilgisayarıyla oluşturmuştu. Harry daha önce portresinin iki versiyonu olduğuna inandığını ve bunlardan birinin kendisine ait olduğunu belirtmiş olsa da ikinci portrenin nerede olduğu bilinmiyordu.
Çubuklu Silolar İstanbullulara Kapılarını Açtı
Akaryakıt depolarından kültür, sanat ve yaşam merkezine uzanan bir dönüşüm hikâyesiyle yeniden İstanbul’a kazandırılan, şehrin endüstri mirasının önemli yapılarından Çubuklu Silolar, kapılarını İstanbullulara açtı. Çubuklu Silolar’ın açılışını, 10 Mart Pazar akşamı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu yaptı. Kaderine terk edilmiş bir miras alanıyken İBB Miras farkıyla dünya çapında örnek teşkil edecek devasa bir kültür sanat alanına dönüştürülen Çubuklu Silolar’da, Dijital Sanatlar Müzesi, Doğa ve Bilim Müzesi’nin yanı sıra büyük bir kütüphane, atölye, karşılama merkezi, sahne, kafe, restoran, çocuk ve sanat merkezi gibi alanlar yer alıyor.
Notre Dame Katedrali Beş Yıl Sonra Ziyarete Açıldı
Fransa’nın başkenti Paris’te yangında ciddi hasar gören ve restorasyonu tamamlanan Notre Dame Katedrali beş yıl sonra kapılarını açtı. Katedralin açılışı Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’la 40 devlet ve hükümet liderinin katılımıyla yapıldı. Tören Paris Piskoposu Ulrich’in elindeki asayla katedralin kapısına üç defa vurup “Notre Dame kapılarını aç” demesiyle başladı. Yangına müdahale eden itfaiye erleri ve restorasyon sürecinde çalışanlar da tören geçidi yaptı. Geçit sırasında katedralin cephesine farklı dillerde “Teşekkürler” yazıları yansıtıldı. Ayrıca bilinmeyen bir nedenle 2019’da çıkan yangından bu yana restorasyon sürecinde neler yaşandığını anlatan bir filmin de gösterimi yapıldı.
The Monocle Quality of Life Conference, İBB Kültür AŞ iş birliğiyle İstanbul’daydı
The Monocle Quality of Life Conference, Kültür AŞ iş birliğiyle bu yıl ilk kez şehrimize uğradı ve İstanbul’da gerçekleşti. 10-12 Ekim tarihleri arasında global dünya liderlerini, cesur düşünürleri ve yaratıcı zihinleri bir araya getiren etkinlikte İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu da konuşmacı olarak yer aldı. Etkinliğin ana mekânı Artİstanbul Feshane olmakla birlikte, İstanbul’un tarihi ve modern dokusunu bir araya getiren farklı mekânlarda düzenlendi. İş dünyasından yaratıcı liderlere, girişimcilerden öncü düşünürlere kadar birçok isimle ilham verecek fikirlerin ve çözümlerin konuşulduğu konferans, katılımcılarına kıymetli bir networking fırsatı da sundu.
Salt Araştırma, Basında Atatürk: 10 Kasım Arşivi’ni Yayınladı
Mustafa Kemal Atatürk’ün vefatına dair yaklaşık 1.000 belgeyi içeren “Basında Atatürk: 10 Kasım Arşivi”, Salt Araştırma’da çevrim içi erişime açıldı. Salt’ın “Basında Atatürk: 10 Kasım Arşivi”, 1938’de Tan, Kurun, Akşam, Cumhuriyet, Ulus, Anadolu, Yeni Sabah, Son Posta gazetelerinin yanı sıra Yarım Ay, Ev, Karikatür, Yücel, Türk Tiyatrosu dergilerinde ve Ayvaz, Manisa, Kırklareli yerel gazetelerinde Mustafa Kemal Atatürk’ün vefatına dair çıkan haberler ile Atatürk’ün naaşının İstanbul’dan Ankara’ya nakledilmesini belgeleyen fotoğraflardan oluşuyor. Salt Araştırma’daki Kent, Toplum ve Ekonomi Arşivi’ne eklenen koleksiyon, Atatürk’ün vefatının toplumdaki etkilerini yansıtıyor.
Müzik TR100 Seti, Müzikseverler ve Koleksiyonerlerle Buluştu
Türkiye Cumhuriyeti’nin 100 yıllık mirasını kutlamak ve zengin müzik kültürümüzü gelecek nesillere aktarmak amacıyla hazırlanan Müzik TR100 Seti, müzikseverler ve koleksiyonerlerle buluştu. Kültürümüzün ve tarihimizin önemli bir parçası olan müziği merkezine alan bu eşsiz seçki, bağımsız müzik yazarları, araştırmacılar ve gazetecilerin titiz çalışmalarıyla hazırlandı. Her biri farklı dönemleri temsil eden 14 plak, 4 CD, 1 kaset, dijital içerikler için QR kart ve hikâyeleriyle birlikte kapsamlı bir kataloğun yer aldığı Müzik TR100, Türkiye’nin müzikal evrimini her dönemin kendine ait fiziki formatlarında tarihte ilk kez bir arada sunuyor.
ABD’li Sanatçılar Yapay Zeka Telif Hakkı Davasında Önemli Bir Zafer Kazandı
ABD’li sanatçılar; Sarah Andersen, Kelly McKernan ve Karla Ortiz, AI sistemlerinin eserlerini izinsiz kullanarak yeniden ürettiğini ve bu durumun telif haklarını ihlal ettiğini savunarak dava açmıştı. Andersen, McKernan ve Ortiz içeriklerle ilgili telif hakkı mücadelesinde önemli bir zafer elde etti. Mahkeme, bu sanatçıların eserlerinin AI tarafından izinsiz şekilde kopyalanıp yeniden üretildiğine karar vererek, sanatçıların lehine hüküm verdi. Mahkemenin bu kararı, sanatçılar için büyük bir zafer olarak kabul edilirken, yaratıcı endüstrilerde de büyük yankı uyandırdı. Karar, AI teknolojilerinin yaratıcı süreçlerdeki rolü ve sınırları konusunda önemli bir emsal teşkil ediyor.
İstanbul’dan Dünya Yıldızları Geçti
İstanbul 90’lar ve 2000’lerdeki özlenen günlerine geri dönmeye başladı. İstanbul’u yeniden dünyanın önde gelen kültür şehirlerinden biri yapma hedefiyle çalışan İBB Kültür AŞ’nin bünyesindeki Festival Parklar ve Harbiye Cemil Topuzlu Açık Hava Tiyatrosu, bu yıl da dünya yıldızlarına ev sahipliği yaptı. Ludovico Einaudi, Chris Isaak, Imany, Lorena Mckennit, Tiësto, David Guetta ve daha birçok uluslararası sanatçı milyonlarca izleyiciye unutulmaz anlar yaşattı. Andrea Bocelli’den Bryan Adams’a tarihin ve müziğin kült isimleri de İstanbul’daki farklı etkinlik mekanlarında sahne aldı. 2025’te konser vermek için İstanbul’a gelecek olan Guns n Roses’ın biletleri ise saatler içinde tükendi.
Müzik Tarihinin En Büyük Satışı: Queen’in Müzik Hakları 1 Milyar Sterline Satıldı
Mercury’nin solisti olduğu, “We Will Rock You”, “Bohemian Rhapsody” ve “I Want to Break Free” gibi şarkıların sahibi dünyaca ünlü rock grubu Queen’in tüm müziklerinin yer aldığı müzik kataloğu, 1 milyar sterline Sony’e satıldı. Sony Music, Queen’in “Another One Bites the Dust”, “Bohemian Rhapsody” ve “Radio Ga Ga” ve daha birçok hit şarkısını içeren müzik kataloğuna sahip olarak, tarihi bir anlaşmaya imza attı. Anlaşmanın kapsamına girmeyen tek gelir, canlı performanslar oldu ve hâlen şarkıcı Adam Lambert ile aktif olarak turneye çıkan kurucu üyeler Brian May ve Roger Taylor bu geliri ellerinde tutuyor.
Güher ve Süher Pekinel’e İspanya’dan Yaşam Boyu Başarı Ödülü
Dünyaca ünlü piyano ikilisi Güher Pekinel ve Süher Pekinel, klasik müzik dünyasının saygın ödülleri arasında yer alan ICMA Yaşam Boyu Başarı Ödülü’nü 12 Nisan’da İspanya’da düzenlenen törenle aldılar. Bu saygın ödüle mükemmel tarzları ve klasik müziğe olan uluslararası katkıları nedeniyle layık bulunan Pekineller ödül gecesinde verdikleri coşkulu performanslarıyla dinleyicileri bir kez daha büyüledi.
Netflix’in Popüler Distopik Dizisi Squid Game, 2. Sezonuyla Geri Döndü
Netflix’in popüler dizisi Squid Game ilk sezonuyla büyük ses getirmiş ve adeta dünya çapında izleyicileri ekrana kilitleyerek büyük beğeni toplamıştı. Squid Game dizisi, 2. sezonuyla 26 Aralık 2024’te yeniden seyircilerle buluştu, dizinin final sezonunun 2025 yılında izleyiciyle buluşacağı bilgisi de aktarıldı. Squid Game’i kazanmasının üzerinden üç yıl geçen Seong Gi-hun’un (Lee Jung-jae) intikam arayışını konu alan sezonda, oyuncu 456 yani Seong Gi-hun, oyunun şifresini çözerek arkasındaki insanları bulmak ve bu ölümcül oyunlara son vermek için mücadele ediyor.
Mozart’ın Çocukluk Dönemi Eseri Almanya’da Bir Kütüphanede Bulundu
Klasik Batı Müziği’nin dehası Wolfgang Amadeus Mozart’ın çocukluk döneminde bestelediği tahmin edilen bir eser Almanya’daki bir kütüphanede bulundu. Mozart’ın müzik eserlerinin tamamını kronolojik şekilde sıralayan Köchel Dizini’nin son versiyonu üzerinde çalışan araştırmacılar, Leipzig’deki müzik kütüphanesinde “Ganz kleine Nachtmusik” adlı eseri buldu. Leipzig Şehir Kütüphaneleri konuya ilşkin perşembe günü yaptığı açıklamada, 1760’ların ikinci yarısında bestelendiği tahmin edilen eserin, yaylı çalgılar üçlüsü için yedi küçük hareketten oluştuğu ve eserin tamamının yaklaşık 12 dakika sürdüğü belirtildi.
İpek Yolu Üzerinde İki Kayıp Şehrin Kalıntıları Bulundu
Bilim insanları, Özbekistan’da Çin’den Avrupa’ya uzanan İpek Yolu üzerinde iki kayıp şehrin kalıntılarını bulduklarını duyurdu. Özbekistan Ulusal Arkeoloji Merkezi Müdürü Maksudov ve Washington Üniversitesi St. Louis Arkeologlarından Michael Frachetti liderliğindeki keşif, insansız hava araçları ve lidar adı verilen, yansıyan ışıktan yararlanarak çevrenin üç boyutlu haritalarını oluşturan uzaktan algılama aracı sayesinde bulundu. Nature dergisinde yayımlanan araştırmada, göçebe toplulukların yaşam tarzlarına ışık tutması bakımından bu araştırmanın önemi vurgulandı. Bilim insanları 120 hektarlık bir alana yayılan Tugunbulak’ın binlerce kişiye ev sahipliği yaptığını ifade etti.
Ebru Ceylan, 77. Cannes Film Festivali Jürisinde Görev Aldı
Senarist, oyuncu ve fotoğraf sanatçısı Ebru Ceylan, bu yıl 77’ncisi düzenlenen Cannes Film Festivali jürisinde görev aldı. 77. Cannes Film Festivali’nde 22 filmin yarıştuğı Altın Palmiye ödülü 25 Mayıs’taki törenle açıklandı. Büyük ödül, Sean Baker imzalı Anora filminin oldu. 1976 yılında Ankara’da doğan Ebru Ceylan, Altın Palmiye ödüllü 2014 yapımı Kış Uykusu filminin senaristlerinden birisi. Ceylan, çektiği fotoğraflarıyla Türkiye’de ve yurt dışında çeşitli kişisel ve karma sergilere de katılmıştı.
