Usta tiyatrocu Muammer Karaca’yı ölümünün 43. yılında, onu anlattığımız yazımızla anıyoruz.
Bugün, oyununa sık sık tuluat ustalığının da yardımıyla o günün havasına uygun anlık espriler katan, güncel siyasal olayları sahnedeki esprilerine taşıyan Muammer Karaca’nın bugün ölüm yıl dönümü. Usta tiyatrocunun hayatı ve kariyerine dair detayları bu özel günde sizinle paylaşmak istedik.
Muammer Karaca, 8 Kasım 1906 tarihinde İstanbul’da doğdu.
Veterinerlik eğitimi alsa da bu eğitimi yarım bırakarak tiyatroya gönül verdi.
1923’te figüran olarak başladığı tiyatro hayatı, 1924 itibarıyla Darülbedayi’de (İstanbul Şehir Tiyatroları) devam etti.
1933’de “Karım Beni Aldatırsa” filmiyle sinemaya geçiş yaptı.
Tiyatrodan vazgeçemeyen Muammer Karaca, 1955’te Muammer Karaca Tiyatrosu’nu kurdu. Kadrosunda Adile Naşit, Selim Özcan, Salih Tozan, Ziya Keskiner, Aysel Gürel gibi sanatçıların bulunduğu Muammer Karaca Tiyatrosu’nun Türk tiyatro tarihinde yeri ayrıdır.
Tiyatronun kuruluş tarihi 1955’ten 1981’e kadar 3 binden fazla “Cibali Karakolu” adlı oyununu sergiledi.
- Cibali Karakolu, zamanında çok sayıda asayiş olayının yaşandığı Fatih’te oldukça meşhur olan bir polis merkezi.
- Oyun, Henri Keroul ve Albert Barre’nin Nuit de Noces isimli oyunundan uyarlandı.
- Oyun daha sonrasına sinema perdelerine taşındı.
- Muammer Karaca’nın ardından oyunun kahramanı Cafer’i oynayan büyük isim Nejat Uygur oldu. Uygur’dan sonra ise Zihni Göktay Cafer’e hayat veren tiyatrocu oldu ve oyun İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nda sanatseverlerle buluştu.
“Cibali Karakolu”nun ardından “Etnan Bey Duymasın”, “Demirel’e Söylerim”, “Lahmacun Cumhuriyeti” gibi oyunları seyirciyle buluşturdu.
Muammer Karaca, tuluat tiyatrosu geleneğini politik taşlamalarla güncel olana uygulamış, kalın çizgili güldürü kanavası içinde doğaçlamaya bolca yer vererek hem oyunculuk hünerini göstermiş, hem de sahneden doğrudan seyirciye yönelttiği taşlamalarla kıvrak zekasını kanıtlamıştır.
Kendi mizacına uygun, güncel politik olayları yergi üslubu içinde ele alan, zaman zaman doğaçlamaya dayalı vodviller, komediler oynadı.
Doğaçlamaya dayanan oyunculuğu, taklit yeteneği ve sahnelediği vodvil türü oyunlara kattığı güncel esprilerle bulvar tiyatrosunun önde gelen oyuncu ve yönetmenlerindendi.
Sanatçı, tuluat tiyatrosu geleneğini politik taşlamalarla güncel olana uygulamış, kalın çizgili güldürü kanavası içinde doğaçlamaya bolca yer vererek hem oyunculuk hünerini göstermiş, hem de sahneden doğrudan seyirciye yönelttiği taşlamalarla kıvrak zekasını kanıtlamıştır.
Muammer Karaca, 28 Nisan 1978 tarihinde vefat etti.
Yeşilçam filmlerinde gördüğünüz o ev, Muammer Karaca’nın
Yeşilçam’ın birçok filminde karşımıza çıkan hani duvarlarında göçmen kuşu kabartmaları olan, büyük ahşap merdivenli köşk, aslında Muammer Karaca’nın Yeşilyurt’taki eviymiş.
Köşk yıllar önce yıkılsa da “Ayrılsak da Beraberiz”, “Güllü Geliyor Güllü”, “Sahte Kabadayı” gibi pek çok film yıllardır insanları duygulandırmaya devam ediyor.
İddiaya göre, bir film çekimi sırasında ekibin yanlışlıkla bahçedeki 1600 yıllık vazoyu kırması sonucu Muammer Karaca, evinin yeniden film çekimlerinde kullanılmasına izin vermemiş.
Muammer Karaca Tiyatrosu restore ediliyor
Kültür sanat hayatının kilometre taşlarından biri olan Muammer Karaca Tiyatrosu, 2012’de ‘deprem riski’ taşıdığı gerekçesiyle kapatılmıştı. Çürümeye terk edilen tiyatro için İBB restorasyon başlattı. Çalışma kapsamında, yapıyla bitişik konumda bulunan ve aynı tarihi duvarı kullanan Hollanda Başkonsolosluğu ile iyi niyet mektubu imzalandı. Tarihi eser olduğu için yarısı koruma altında olan Muammer Karaca Tiyatrosu restorasyonunda, eski bölüm restore ediliyor, beton bölümü ise yıkılarak yeniden yapılıyor. Tiyatro, en kısa süre içinde İstanbul’un kültür sanat hayatına yeniden katılacak.