İstanbul Tarihi Yarımada’daki kapsayıcı yayalaştırma çalışmalarının paralelinde İBB Ulaşım Dairesi Başkanlığı, Ulaşım Planlama Müdürlüğü ve Şehrine Ses Ver iş birliği ile Ordu Caddesi ve çevresine yönelik düzenlenen Laleli Keşif ve Kentsel İnfografik Atölyesi çalışmalarını sonuçlandırdı.
Atölye çalışmaları, alanda kentsel tasarım projesinin uygulanmasının öncesinde, alandaki kullanımları görmek, potansiyelleri ortaya çıkarmak ve hareketliliği ölçmek gibi ihtiyaçlar üzerine, “alanı ve kullanıcıları tanımak” temalı olarak yapıldı.
Atölye Süreci
Atölye yürütücüleri şöyle bir ekipten oluştu:
- Dilek Yördem, MSGSÜ Uzem, İnteraktif Medya Tasarımcısı, İllüstratör
- Engin Aktürk, İBB EuroVelo Koord, Y. Mimar, Tarihi Çevre Koruma Uzmanı
- Ersan Avcı, Tarihçi, Antropolog, Stratejist
- Kemal Şahin, MSGSÜ Enformatik Bölümü, İnfografik Tasarımcısı
- Levent Ören, Şehir Plancısı, Kentsel Strateji Danışmanı
- Merve Akdağ, İBB EuroVelo Koord, Şehrine Ses Ver Kurucusu, Mimar, Sosyal Girişimci
19 Şubat – 6 Mart 2022 arasında yapılan atölye çalışmalarına çeşitli deneyim ve uzmanlık alanlarına sahip kişiler başvurdu ve atölye katılımcıları, yürütücü ekip tarafından seçildi.
Odak konuları ve alt başlıklar, alan ile ilgili paydaşlar ile birlikte şu şekilde oluşturuldu:
- YAPISAL DEĞİŞİM / Ekonomik, sosyal dönüşüm – Sosyo-kültürel dönüşüm
- KÜLTÜREL MİRAS / Somut kültürel miras öğeleri – Somut olmayan kültürel miras öğeleri – Kültürel peyzaj
- KENTSEL HAREKETLİLİK / Ulaşım sistemlerinin dönüşümü – Yolculuk türleri ve ilişkileri – Rotalar ve kesişimler – Karşılaşma alanları & Etkileşimler
- ERİŞİLEBİLİRLİK / Mahalledeki kullanıcı profilleri – Ulaşımda ve kullanımda çeşitlilik – Kamusal alan ve mekanların güncel kullanımı ve erişim – Alandaki kapsayıcılık durumu
Odak konuları katılımcılara sunulduktan sonra yürütücüler tarafından Laleli üzerine mimari, kentsel tasarım, tarihsel ve sosyolojik dönüşüm konulu sunumlar yapıldı. Alanın çeşitli dönemlerden süregelen omurga işlevinin alan oluşumlarına katkısı ve dönüşümleri aktarıldı. Atölyenin ikinci gününde saha çalışmalarına yönelik eğitimler verildi. Atölyeler boyunca katılımcıların proje süreçlerini desteklemek amacıyla araştırma, veri toplama ve görselleştirme aşamalarını destekleyecek sunumlar yapıldı.
Program koordinatörü ve atölye yürütücülerinden Merve Akdağ, atölye süreci ile ilgili şunları söyledi:
“Kapsayıcı Yayalaştırma Sürecinde Laleli Tarihi Yarımada için hazırlanan, kullanıcı odaklı ve etkileşimli vizyon çerçevesinde, daha kapsayıcı yayalaşma sürecinin nasıl ilerleyeceği üzerine düşündük. Bunun, kullanıcı odaklı ve daha etkileşimli olabilmesi için açık ve taktiksel bir çalışma modeli oluşturmak istedik. Buradaki stratejimiz geçici ve veri bazlı uygulamalar yaparak hem çalışmalara altlık oluşturmak, hem de insanların bu sürece hazırlıklarını sağlamak. Kamusal alanların daha kapsayıcı olması, yayalaştırmak ve yayalaşma arasındaki alanı sağlayabilmenin ilk adımını attık.”
Atölye çalışmaları ve Laleli’ye dair gözlemlere değinen program koordinatörü ve atölye yürütücülerinden Engin Aktürk, şöyle konuştu:
“Atölye 3 mahalleyi konu alıyor: Kemalpaşa Mahallesi, Mesihpaşa ve Mimar Kemalettin Mahallesi. Buranın yayalaştırılması ile beraber Ordu Caddesi’ne, baktığımızda aslında bugünkü atölye çalışmalarından bir tanesinin de konusu olan Yarımada’nın görünmeyen bir yüzünü fark ediyoruz. Laleli zengin bir kültürel mirasa sahip olmasına rağmen Tarihi Yarımada’da ilk aklımıza gelen yerlerden biri değil. Bugün burada biraz bunu anlatacağız. İnsanların burada nasıl vakit geçirdiğini, nereden nereye gittiğini ve nasıl ulaşımı sağladıklarını biz atölye boyunca anlamaya çalıştık. Gözlemlerimize göre burada çok fazla ticaret yapılıyor; özellikle tekstil ön plana çıkıyor ve bununla birlikte yoğun bir yük taşımacılığı var. El arabası ile yük taşımanın ayrı bir sektöre dönüştüğünü gördük. Yollar motorlu taşıt trafiğine kapansa da insanlar eski alışkanlıklarına devam ediyorlar. Yayaların büyük bir kısmı kaldırımları kullanmayı tercih ediyor. Yolları boş gören motosikletler vızır vızır bu yolları kullanmaya başlıyor. Atölye sürecinde bunun gibi gözlemlerden yola çıkarak bir durum tespiti yapmaya ve sorunlara öneriler getirmeye başladık.”
Atölye süresince yürütücüler ve konuk uzmanlar tarafından sunumlar, paylaşımlar ve yönlendirmeler yapılarak disiplinler arası ortak çalışma ortamı oluşturuldu.
Atölyenin ardından…
İlk aşama olan atölyenin, ikinci aşaması da, 30 Mart- 3 Nisan 2022 arasında Ordu Caddesi’nde kurulacak etkileşimli alan uygulaması ile sürecek. Hasanpaşa Konağı ve Simkeşhane Parkı çevresinde, mekan yaratma / place making uygulamaları ve etkileşimli paneller kurulacak. Geçici alan uygulaması ile kullanıcıların konforlu ve güvenli bir yayalaşma deneyimi yaşaması ve bu uygulamalara yaklaşımlarının öğrenilmesini amaçlıyor. Mayıs 2022’de cadde boyunca bir şenlik yapılarak alanda etkinlikler düzenlenecek. Yönetişim faaliyetleri ile kullanımlar canlandırılacak, kentsel infografiklerin, alanda yayınları yapılarak, sonraki aşamalardaki açık ve taktiksel şehircilik uygulamalarıyla güçlendirilmesi yöntemi izlenerek Tarihi Yarımada’daki sürdürülebilir, kapsayıcı / içerici hareketlilik zeminine bu programla yol açılması hedefleniyor.
