Filmlerle Türkiye’ye Bakmak: Karanlıkta Uyananlar’dan Yaşar Usta’ya Emeğin Sinemadaki Serüveni

“Filmlerle Türkiye’ye Bakmak” söyleşisinde, Müze Gazhane’de buluşuyoruz!

Sinema, hiç kuşku yok ki bir hayal aracı. Ama aynı zamanda döneminin ve çekildiği ülkenin de tanığı. Örneğin, birçoğumuz hayatımız boyunca hiç gitmediğimiz Amerika Birleşik Devletleri hakkındaki bilgilerimize izlediğimiz filmlerden sahip oluruz. Amerikan ailesi nasıldır, aşklarını nasıl yaşarlar, polisleri, katilleri, hırsızları nasıl davranır; New York’taki hayat ile taşradaki hayat arasındaki farklar nelerdir gibi soruların cevapları çoğu zaman izlediğimiz filmlerde gizlidir. Ve bütün bu gördüklerimiz zaman içinde nasıl bir dönüşüm geçirmiştir.

Ertem Göreç’in yönettiği 1964 tarihli “Karanlıkta Uyananlar” memleketin ilk işçi filmi olarak kabul edilir. 1960’lı yıllar emek hareketinin uyanışının ve yükselişinin de ortaya çıktığı dönemdir aynı zamanda çünkü. Bir yıl sonra Duygu Sağıroğlu’nun “Bitmeyen Yol”u bu kapıdan girer. 15-16 haziran 1970 direnişi, DİSK’in kurulması gibi toplumsal olaylar Yeşilçam’ın melodram fırtınasının arasında kaybolsa da 1973’den itibaren toplumsal muhalefetin ve emek mücadelesinin yükselmesiyle işçi filmlerinin sayısı da arttı. Gelin, Düğün, Diyet üçlemesi, Maden gibi filmlerin yanı sıra “Ohh Olsun”, “Neşeli Günler” gibi ana akım yapımlar bile buna kayıtsız kalamadı.

Konuşmacı: Şenay Aydemir