Baharın habercisi Nevruz, Orta Asya’dan Balkanlar’daki uluslara kadar geniş bir coğrafyada yıllardır süregelen ritüellerle kutlanmaya devam ediyor. Çeşitli kültürlerde birbirinden farklı yaşatılan Nevruz geleneklerinin ortak noktası birlik, dayanışma ve yardımlaşmaya vurgu yapması olarak karşımıza çıkar.
Bazı Nevruz gelenekleri;
Semeni Süsleme
Nevruz Bayramı’nın asırlık geleneklerinin başında gelen ve rengarenk küçük kaplara ekilen “semeni” adı verilen buğday, mısır ve nohut gibi bitkiler, 21 Mart günü sabahın ilk ışıklarıyla başlayan bayram kutlamalarında evleri ziyaret edilen komşulara ve akrabalara maniler söylenerek hediye edilir. Toprağın yeşermesini sembolize eden bu ritüelde, bir kaba konularak ıslatılan bitkiler, yeşerdikten sonra etrafına kırmızı kurdele bağlanır. Semeni bazı yörelerde ise bir çeşit helva olarak karşımıza çıkar. Toplu olarak pişirilen helva kazanı başında şarkı söylenip dans edilir.
Yumurta Boyama ve Tokuşturma
Nevruz bayramında sokaklarda çocuklar ve gençler toplanarak boyanan yumurtaları tokuştururlar. Doğumu ve üretkenliği sembolize eden yumurtaları tokuşturma, “birlikte dayanışma ve güç birliği içinde yaşama” niyetini sembolize eder. Verimliliğin göstergesi olarak görülen yumurta, doğanın canlanmasını sembolize eder.
Nevruz Ateşi
Dünyanın birçok yerinde yanan ve körüklenen Nevruz ateşinin üzerinden atlamak arınmayı sembolize eder. Nevruz ateşinin, kötülüklerden arındırdığı ve hastalıklardan koruduğu inanışı vardır. Ateş yakmak ve üzerinden atlamak, birçok kültürde karşımıza çıkan ritüeller arasında en çok bilinenidir. Ateşin temizleyici olduğuna inanılan kültürlerde, 3 kere ateşten atlayan kişinin hastalıklardan ve kötülüklerden arınarak kendisini iyileştirdiğine inanılıyor.
Nevruz demişken; Kültürlere göre Nevruz ritüelleri ve Nevruz’un en özel yemekleri yazılarımızı hatırlamakta fayda var.
