Servet Somuncuoğlu Türk Dünyası Mahallesi’nde Anılıyor
Kırgızistan İstanbul Başkonsolosluğu ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ’nin ortaklığıyla Türk Dünyası Kültür Mahallesi Etkinlikleri kapsamında düzenlenen “Sibirya’dan Anadolu’ya Taştaki Türkler: Servet Somuncuoğlu Anma Programı”, 9 Mart Cuma günü saat 15.00’te Topkapı’daki Türk Dünyası Kültür Mahallesi’nde başlayacak.
İBB Kültür AŞ toplantı salonunda fotoğraf sanatçısı, yazar, televizyon programı yapımcısı ve yönetmen Servet Somuncuoğlu anısına düzenlenecek olan etkinliğe Somuncuoğlu’nun eşi Nevin Somuncuoğlu ve eski Çinceye hâkimiyeti sayesinde şimdiye kadar incelenmemiş pek çok Çince kaynağa ulaşarak Orta Asya Türk tarihi alanında yaptığı araştırmalarıyla ünlü Yeditepe Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ahmet Taşağıl konuşmacı olarak katılacaklar. Göktürkler 1-2-3 (1995, 1999, 2004), Bilge Kağan’ın Vasiyeti (1996), Çin Kaynaklarına Göre Eski Türk Boyları (2004), Kök Tengri’nin Çocukları: Avrasya Bozkırlarında İslam Öncesi Türk Dönemi (2013) ve Gökbörü’nün İzinde: Kadim Türklerin Topraklarında (2017) başlıklı kitaplar Taşağıl’ın yayımlanmış olan eserlerinden bazılarıdır.
“Sibirya’dan Anadolu’ya Taştaki Türkler: Servet Somuncuoğlu Anma Programı” adlı etkinlik, Kazakistan çadırında Türk dünyasının çeşitli bölgelerinden seçilmiş ve sanatçı Bünyamin Aksungur’un seslendireceği bir repertuardan oluşan müzik dinletisi ile sona erecek.
Etkinlik çerçevesinde ayrıca Servet Somuncuoğlu’nun çektiği fotoğraflardan oluşan “Taştaki Türkler ve Tamgalar” başlıklı bir de fotoğraf sergisi açılacak. Fotoğraf sergisi Kültür AŞ Genel Müdürlük fuaye alanında 19 Mart’a kadar görülebilecek.
Servet Somuncuoğlu Kimdir?
Türk araştırmacı, yazar, radyo ve televizyon prodüktörü, belgesel yapımcısı, gezgin, yönetmen ve fotoğraf sanatçısı Servet Somuncuoğlu, 1964 yılında Bursa’da dünyaya geldi. Karacabey’de doğan ancak aslen Eynesilli olan yazar, sırasıyla Arifiye Öğretmen Lisesi, Erzurum Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü ve İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü’nden mezun oldu.
1988-2004 arası TRT İstanbul Radyosu’nda prodüktör olarak çalıştı ve Günle Gelen, Günün İçinden, Müzikli Edebiyat, Yeni Bakışlar, Türkülerle Yaşamak, Aşkın Has Bahçesinde, Tarihte Yolculuk ve Tarihin Büyük İhanetleri başlıklı televizyon programlarını hazırladı. 2004-2013 yılları arasında TRT’de prodüktörlüğe devam etti ve Karlı Dağlardaki Sır (2007-2008), Damgaların Göçü (2011), Zamana Karşı (2011), Türkistan’da Bir Gün (2012), Altın Elbiseli Adam (2013) ve Tamgalar Dengizli (2013) adlı belgesellere imza attı.
Yapım-yönetim ve metin yazarlığını yaptığı, dört yıllık bir emek sonucunda, 150 bin km yol kat edilip, 138 gün saha çalışması ile ortaya çıkan ve TRT tarafından yayınlanan Karlı Dağlardaki Sır adlı belgeseliyle TÜRKSAV 12. Türk Dünyası Hizmet Ödülü’nü aldı. Somuncuoğlu, diğer çalışmalarıyla da birçok kez ödüle layık görüldü. Atlas dergisine 2002-2011 yıllarında sayısız yazı ve fotoğrafıyla katkıda bulundu. Türkiye’de ve yurt dışında pek çok konferansa, sempozyum ve seminere katıldı, fotoğrafları Brezilya ve Kanada dahil pek çok yerde sergilendi.
Somuncuoğlu’nun Don Kazakları adlı eseri, 1740-1962 yılları arasında Türkiye’de yaşayan ve 1962 yılında Rusya’ya göç eden Manyas-Akşehir Kazakları ve Kars Malakanlarının göç hikayesini anlatıyor. Bunun yanı sıra yazarın Darüşşafaka Cemiyeti Başkanı Çetin Berkmen’le yaptığı söyleşiler Adanmış Bir Ömür adı altında bir kitap olarak yayımlandı. Yazarın Gallemit adlı eseri ise Bilgeoğuz Yayınları’ndan çıktı.
Somuncuoğlu, profesyonel hayatı boyunca Anadolu Çiçekleri, İnsan Anadolu, Şimdi Dem Zamanı, Dumanda Yaşamak, Tanrı Dağlarından, Krater Gölleri ve Çocuklar başlıklı fotoğraf projelerinin çekimlerini yaptı. Bunlara ilaveten Türk tarihinin antik döneminin belgeleri olan kaya resimleriyle ilgili olarak Rusya, Çin, Moğolistan, Kazakistan, Kırgızistan, Azerbaycan, Kosova, Macaristan, Avusturya, Kanada, Brezilya ve Hollanda’da da çekimler yaptı. Bu çalışmaları, eşsiz birer kaya resimleri albümü özelliği taşıyan üç önemli kitabı ortaya çıkardı: Sibirya’dan Anadolu’ya Taştaki Türkler (2008), Saymalı Taş: Gökyüzü Atları (2011) ve Damgaların Göçü: Kurgan (2012). Sibirya’dan Anadolu’ya Taştaki Türkler adlı kitabı ile 2008 yılı Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Sedat Simavi Sosyal Bilimler Araştırma Ödülü’nü kazandı.
Batı merkezli tarihe büyük darbe indiren Servet Somuncuoğlu, Anadolu ve Orta Asya’da ciddi bir saha araştırması yaparak taş ve kaya resimlerini derleyen, bunları birbirleriyle karşılaştırarak şifrelerini çözmeye çalışan bir kültür işçisi idi. Fotoğraf sanatçılığının katkısı ve araştırmaları sayesinde yayımladığı kitaplar Türk tarihi için önemli arşiv/belge niteliğindedir. Servet Somuncuoğlu 49 yaşında iken, 6 Ağustos 2013 yılında geçirdiği kalp krizi sonucunda aramızdan ayrıldı.