İlk Türk troleybüsü “Tosun”, Edirnekapı-Taksim hattında hatıraları canlandırıyor
1968 yılında birkaç İETT personelinin üstün gayretleriyle ve kısıtlı imkânlarla üretilen ilk Türk troleybüsü “Tosun”, elde kalan fotoğraflarından faydalanılarak yeniden tesis edildi. Tosun, 1960’lı yılların hatıralarını canlandırmak üzere, Edirnekapı-Taksim hattında 87 sefer sayısıyla hizmet vermeye başladı.
1955 yılında Fransa’dan satın alınan, ancak iç yerleşim planlarının İstanbul’un kalabalık yolcuları için uygun olmaması sebebiyle servislerden çekilen ve idare bünyesinde özel amaçlı taşıtlar olarak kullanılmaya başlanan 4 adet “Latille Floirat” marka otobüsten biri, 1968 yılında “troleybüs”e çevrilmiş.
Bu zor ve zahmetli işi, içlerinde elektrik mühendisi merhum Vural Erül’ün de bulunduğu bir grup azimli İETT personeli, aylar süren çalışmalar sonucunda başarmış ve ilk Türk Troleybüsü inşa edilmiş. Üstelik bir avuç İETT çalışanı, kısıtlı imkânlarıyla, kendi torna ve takım tezgahlarında, orijinali likit esaslı yakıt tüketimli dizel motorlu bu aracı, yapısının tam aksine elektro motor tahrikli olarak yeniden tesis etmiş. Adı da “Tosun” konulmuş.
Filo numarası 101, plakası 34 KE 164 olan bu ilk Türk troleybüsü “Tosun”, 1968 yılının sonbaharında seferlerine başlamış ve 16 yıl boyunca sorunsuz olarak hizmet vermiş. İETT’nin hemen hemen bütün troleybüs hatlarında servislere çıkmış; ama daha çok; 22C / Eminönü-Bebek, 30 / Ortaköy-Aksaray ve 87 / Edirnekapı-Taksim hatlarında sefer yapmış.
16 Temmuz 1984’de seferden kaldırılan Tosun, Yedikule Gazhanesi’ndeki İETT hurda araç parkına çekilmiş ancak ne yazık ki “ilk Türk troleybüsü” olarak muhafaza altına alınmamış. Bu sebeple de ondan geriye birkaç eski fotoğraftan başka bir iz kalmamış.
Günümüz İETT idaresi, Tosun’u ve onun taşıdığı hatıraları yeniden canlandırmak amacıyla, 2013 yılının son aylarında, servisten çekilen eski bir otobüsün şasisi üzerine İkitelli atölyelerinde Tosun’un bir benzerini imal etti. Ulaştırma tarihi alanında çalışan Akın Kurtoğlu ve Mustafa Noyan'ın danışmanlığında imal edilen Tosun, artık 87 sefer numarasıyla Edirnekapı-Taksim hattında -motorlu şekilde çalışmak kaydıyla- nostaljik seferler yapıyor.
Tosun’un şoförü, zaman zaman Tosun’un 1960’lı yıllardaki seferlerini hatırlayan yolcularla karşılaştığını ve ilginç, duygulu diyaloglar yaşadıklarını söylüyor…
